แมลง เรื่องน่ารู้เกี่ยวกับแมลง และประโยชน์ของแมลง
ความเป็นมาและการดำรงชีวิตของแมลง
แมลง (insect) นิยามว่าหมายถึง ชื่อสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลัง เมื่อร่างกายเจริญเติบโตเต็มที่แบ่งออกเป็น 3 ส่วน เห็นได้ชัดเจน ได้แก่ ส่วนหัว ส่วนอก และส่วนท้อง มี 6 ขา เป็นสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังพวกเดียว ที่มีปีก ซึ่งอาจมี 1 หรือ 2 คู่ แต่อาจพบพวกที่ไม่มีปีกก็ได้ เป็นสัตว์ที่มีมากชนิดที่สุดในโลก ซึ่งสัตว์ในโลกมีประมาณ 1,200,000 กว่าชนิด แต่แมลงมีอยู่ถึงประมาณ 1,000,000 ชนิด และคาดว่ายังมีมากกว่านี้ ที่ยังไม่สามารถค้นพบได้ เมื่อประมาณ 300 ล้านปีมาแล้ว โลกเริ่มมีป่าไม้และหนองน้ำ จึงทำให้มีแมลงเกิดขึ้นในป่า
ซึ่งแมลงชนิดแรกได้แก่ แมลงปอและแมลงสาบ และแมลงเป็นสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลัง เนื้ออ่อนนุ่มนิ่ม ปีกบางใส ฟอสซิลของแมลงโบราณ ซึ่งเป็นหลักฐานสำคัญที่หาได้ยาก ดังนั้นเมื่อกล่าวถึง แมลง คนเรามักจะนึกถึงสัตว์ 6 ขา มีปีก หน้าตาน่าเกลียด น่าขยะแขยง ทำให้เกิดความรำคาญ และเป็นอันตรายต่อมนุษย์ แต่จากการศึกษาพบว่า จากจำนวนชนิด (species) ของแมลงทั้งหมดในโลกนี้ กลุ่มแมลงศัตรู (Insect pests) เหล่านี้มีอยู่เพียงประมาณไม่เกิน 10% ในขณะที่กลุ่มแมลงที่เหลือซึ่งมีมากกว่า 90% จัดอยู่ในกลุ่มแมลงที่มีประโยชน์ต่อมนุษย์และสิ่งแวดล้อมอย่างแน่นอน
ระบบโครงสร้างภายในของแมลง ประกอบไปด้วยอะไรบ้าง
แมลง ประกอบไปด้วยระบบต่างๆ ได้แก่ ระบบประสาท ระบบทางเดินอาหาร ระบบหมุนเวียนโลหิต ระบบขับระบบประสาท จะประกอบด้วย 3 ระบบใหญ่ๆ คือ central nervous system , visceral nervous system, peripheral nervous system
- ระบบทางเดินอาหาร ประกอบด้วย ต่อมน้ำลาย กระเพาะพัก กึ๋น ติ่งน้ำย่อย ลำไส้ส่วนกลางจนไปถึง ทวารหนัก ซึ่งแต่ละส่วนจะทำหน้าที่คล้ายกับระบบย่อยอาหารของมนุษย์
- ระบบหายใจ แมลงหายใจโดยใช้ท่อลม (trachea) และ รูหายใจ (spiracle) ส่วนตัวอ่อนของแมลงที่อาศัยในน้ำจะใช้เหงือกในการหายใจ
- ระบบขับถ่าย ระบบหายใจ และระบบสืบพันธุ์ ซึ่งที่ได้กล่าวมาทั้งหมดนี้เป็นเฉพาะระบบ สำคัญๆ เท่านั้น
ลักษณะทางสังคมของแมลง
แมลงมีมากมายหลายชนิด ที่ไม่สามารถกล่าวถึงได้ครบทุกชนิด แต่เราจะมาจำแนกแมลงออกตามลักษณะทางสังคม ดังต่อไปนี้
- แมลงที่ก่อความรำคาญ เช่น แมลงวัน มด ยุง เป็นต้น
- แมลงศัตรูพืช เช่น ตั๊กแตน เพลี้ย เป็นต้น
- แมลงที่มีประโยชน์ทางอุตสาหกรรม เช่น ผึ้ง ( สกัดน้ำผึ้งมาจำหน่ายเป็นยาสมุนไพร ) และตัวแมลงต่างๆ ( นำมาทอดขาย )
- แมลงผสมเกสร เช่น ผึ้ง ต่อ แตน ผีเสื้อ เป็นต้น
- แมลงที่เป็นศัตรูธรรมชาติ ( แมลงกัดกินกันเอง ) เช่น ตัวห้ำ ตัวเบียน ต่างๆ
ประโยชน์ของแมลง
- แมลงช่วยผสมเกสรดอกไม้ เช่น ผึ้ง ผีเสื้อ ต่อ แตน แมลงภู่
- เป็นแหล่งอาหารของมนุษย์และสัตว์ สร้างผลผลิต เพื่อใช้ในการบริโภค เช่น รังผึ้ง น้ำผึ้ง ไหม ครั่ง มดแดง ด้วง หนอนแมลงต่างๆ
- ช่วยปราบแมลงศัตรูต่างๆ เช่น ต่อเบียน แตนเบียน และแมลงวันก้นขน ทำลายไข่และตัวอ่อนของผีเสื้อ, ด้วงเต่าลาย ตั๊กแตนตำข้าว และแมลงปอ กินแมลงพวกเพลี้ยเป็นอาหาร
- ประโยชน์ทางการศึกษา เพื่อการศึกษาในสาขาวิชาต่างๆ เช่น พันธุศาสตร์ พิษวิทยา นิเวศวิทยา เช่น แมลงหวี่ หนอนผีเสื้อ
- ช่วยจรรโลงจิตใจมนุษย์ให้รักธรรมชาติ เช่น เสียงร้องของจั๊กจั่น แมลงขณะบิน และสีสันที่สวยงามของผีเสื้อชนิดต่างๆ
- แมลงดัชนีชี้วัดคุณภาพน้ำ เป็นตัวตรวจสอบคุณภาพน้ำ เช่น แมลงชีปะขาว จิ้งโจ้น้ำ แมงตับเต่า แมงกะโซ่ แมงกะซอน เป็นต้น
อันตรายที่ควรระวังจากแมลง
- เป็นพาหะนำโรคร้ายแรงหลายโรคมาสู่มนุษย์ เช่น ยุงลายนำโรคไข้เลือดออก ยุงก้นปล่องนำโรคมาลาเรีย ยุงเสือนำโรคเท้าช้าง และยุงรำคาญนำโรคไข้สมองอักเสบ ส่วนแมลงวันก็เป็นพาหะนำโรคเกี่ยวกับระบบทางเดินอาหารมาสู่คนหลายชนิด เช่น โรคอหิวาต์ โรคไทฟอยด์ โรคบิด เป็นต้น
- สร้างความรำคาญและทำให้สกปรก เช่น แมงสาบ มด เป็นต้น
- แมลงบางชนิด อาจเป็นอันตรายถึงชีวิตได้หากรับประทานเข้าไปในจำนวนมากพอ เช่น ด้วงน้ำมัน เป็นต้น
- แมลงที่เป็นอันตราย ได้แก่ แมงป่อง ผึ้ง ต่อ แตน เป็นต้น ซึ่งจะมีต่อมพิษอยู่ในบริเวณปลายท้อง
