มดคืออะไร มดผสมพันธุ์ยังไง วงจรชีวิตของมด
มด เป็นสัตว์ที่อยู่ร่วมกันโดยแบ่งหน้าที่กันรับผิดชอบอย่างเป็นระบบ บางชนิดมีรังมหึมาอยู่ร่วมกันถึง 22 ล้านตัว อยู่กันอย่างเป็นระเบียบ ไม่มีการทะเลาะเบาะแว้งหรือเกี่ยงงานกัน โดยจะสื่อสารกันโดยใช้อวัยวะ ที่เรียกว่า หนวด สัมผัสกันและใช้สารเคมีที่ปล่อยออกมา หรือใช้เสียงสื่อสารกันได้อีกด้วย นอกจากนี้ยังพบว่า มดบางชนิด เมื่อไปพบแหล่งอาหารก็จะปล่อยสารเคมีชนิดหนึ่งออกมาจากต่อมภายนอก (Exocrine gland) ที่เรียกว่า ต่อมดูเฟอร์ (Dufoue’s gland) สารเคมีชนิดนี้ เรียกว่า ฟีโรโมน มด จะปล่อยฟีโรโมนขณะเดินไปพบอาหาร และ ฟีโรโมนนี้ จะระเหยได้ทำให้ปริมาณของฟีโรโมนจะจางลงไปเรื่อยๆ ฟีโรโมนของมดบางชนิด จะจางหายไปในเวลาไม่เกิน 100 วินาที
ซึ่งการระเหยของสารเคมีนี้ มีประโยชน์ต่อการสื่อสารของมด คือ ถ้าแหล่งอาหารเก่าหมด เจอแหล่งอาหารใหม่ มดจะสามารถติดตาม กลิ่นใหม่ไปยังแหล่งอาหารได้อย่างถูกต้อง ไม่สับสนกับกลิ่นเดิม นอกจากนี้ยังพบว่า มดชอบเดินตามรอยฟีโรโมนที่มีกลิ่นแรงมากกว่า กลิ่นที่จาง ส่วนเอวมด อาจมี 1 หรือ 2 ปล้อง ส่วนเอวแท้จริงคือ ท้องปล้องที่ 2 หรือ ปล้องที่ 3 จะมีลักษณะเป็นตุ่ม หรือ เป็นท่อ มดมีปาก แบบกัดกิน หนวดแบบ หักข้อศอก ตารวม มีขนาดใหญ่ถึงขนาดเล็กมากหรือไม่มี ปลายส่วนท้อง อาจมีเหล็กในหรือไม่มีก็ได้
มดผสมพันธุ์ยังไง
การกำหนดเพศของมด มดทุกตัวที่เราเห็นล้วนเป็นมดตัวเมีย ไม่ว่าจะเป็นนางพญา มดงาน มดทหาร มีเพียงมดตัวผู้ที่เกิดขึ้นมาเพื่อผสมพันธุ์แล้วตายเท่านั้นเป็นมดตัวผู้ Haplodiploidy คือระบบการกำหนดเพศของแมลงจำพวก ผึ้ง มด ต่อ-แตน รวมไปถึงแมลงชนิดอื่นๆบางส่วน ในที่นี้เราจะพูดถึง มด ไข่ที่เกิดจากนางพญามดสามารถพัฒนาไปได้ทั้งมดตัวผู้และมดตัวเมียขึ้นอยู่กับว่าไข่ได้รับการผสมกับสเปิร์มหรือไม่
เช่น เมื่อไข่ยังไม่ได้ผสมกับสเปิร์มจะถูกเรียกว่า Haploid และไข่นั้นจะพัฒนาเป็นมดตัวผู้ ส่วนไข่ที่ผสมกับสเปิร์มจะถูกเรียกว่า Diploid และไข่นั้นจะพัฒนาเป็นมดตัวเมีย การผสมพันธุ์ของมดอาจจะเกิดขึ้นได้ทั้งตอนกลางคืนและตอนเช้า ขึ้นอยู่กับชนิดของมดแต่ละสายพันธุ์และความเหมาะสมของสภาพอากาศ สภาพพื่นดิน ซึ่งเรื่องนี้เป็นเรื่องที่มดจะตัดสินใจเอาเองด้วยสัญชาติญาณของมด มดชนิดเดียวกันในระแวกเดียวกันมักจะออกบินพร้อมๆกันทั้งหมด ตัวผู้และตัวเมียมักจะผสมพันธุ์กันข้ามรัง
วงจรชีวิตของมด มดมีกี่ชนิด
มดมีกี่ชนิด? เคยสังเกตไหมว่ามดที่เราเห็นเป็น มดคันไฟ มดละเอียด มดเหม็น มดน้ำตาล? สายพันธุ์มดหรือชนิดของมดบนโลกนี้พบว่ามีประมาณ 12,000 ชนิด ซึ่งชนิดของมดที่พบมากที่สุดก็จะเป็นชนิดที่มีสีดำ สีน้ำตาล สีแดง มด เป็นแมลงในวงศ์ Formicidae จัดอยู่ในอันดับ Hymenoptera เป็นหนึ่งในแมลงสังคม วงจรชีวิตของมด ที่ดำรงชีวิตอยู่ได้ด้วยการพึ่งพาอาศัยกันเป็นกลุ่ม (Colony) จึงไม่ใช่เรื่องแปลกที่จะพบว่ามีการระบาดของมดมากกว่าหนึ่งตัวทุกครั้งไป ไม่ว่าจะเป็นมดสีดำ มดละเอียด มดน้ำตาล หรือมดคันไฟ ในแต่ละอาณาจักรของมดจะมีการแบ่งชนชั้นวรรณะ ซึ่งประกอบไปด้วย มดราชินี มดเพศผู้ มดงาน มดทหาร มดกรรมกรและอื่นๆ
วิธีป้องกันอันตรายจากมด
เราควรป้องกันแหล่งอาหารและน้ำที่มดอาจขึ้นได้ทั้งหมดภายในบ้าน เช่น โต๊ะกินข้าว ตู้กับข้าว ถังขยะ กระติกน้ำร้อน อาหารแมว ให้ดีเสียก่อน โดยใช้เจลกันมดปลอดภัย แผ่นรองกันมด ที่รองกันมด และถาดกันมด หลังจากนั้นค่อยทำการวางเหยื่อล่อมด เหตุผลคือ หากมีแหล่งอาหารและน้ำสำหรับมดแหล่งอื่น มดอาจจะกระจายตัวไปตามแหล่งอาหารต่างๆไม่มารุมกินเหยื่อ ส่งผลให้ผลของการใช้เหยื่อเพื่อกำจัดมดยกรังมีประสิทธิภาพต่ำ สำเร็จได้ช้าหรือไม่สำเร็จเลยก็ได้
ความปลอดภัยต่อคนและสัตว์เลี้ยงในบ้านเป็นสิ่งสำคัญสูงสุด แม้เหยื่อล่อมดจะมีประสิทธิภาพในการกำจัดมดสูงและแก้ปัญหามดได้ค่อนข้างเด็ดขาด แน่นอนว่า สารออกฤทธิ์หรือ active ingredient ในยาฆ่ามดไม่เพียงเป็นพิษต่อมดแต่เป็นพิษต่อคน (โดยเฉพาะเด็กเล็ก) และสัตว์เลี้ยงด้วย การใช้เหยื่อจึงต้องเป็นไปอย่างระมัดระวัง โดยใช้หลักการที่ว่า “คนและสัตว์เลี้ยงต้องเข้าถึงเหยื่อได้ยากแต่มดเข้าถึงได้ง่าย” จุดวางเหยื่อจึงต้องอยู่ในมุมอับที่เข้าถึงได้ยาก เช่น หลังตู้ ใต้ตู้ แต่มดชอบเดินผ่าน
Credit : de-landhousingservice.com
